Het Dunning-Krugereffect

Wanneer iemand nog incompetent is op een bepaalde vaardigheid, zijn ze geneigd zichzelf hoger in te schatten op deze vaardigheid. Personen die competent zijn, schatten zichzelf juist lager in. Voor de vaardigheid inspireren zou dit bijvoorbeeld betekenen dat iemand die dat al (een beetje) doet, denkt dat die daar nog veel in moet leren. Iemand die dat niet goed doet, denkt juist dat die nog maar weinig te leren heeft. Die zit nog op ‘Mount Stupid’ (zie afbeelding). Hij of zij is daardoor minder geneigd zichzelf vrijwillig aan te melden voor een training inspirerende gesprekstechnieken.

Nu is het niet zo dat iedereen die zichzelf laag inschat, in de praktijk niets meer hoeft te leren. Juist iemand die iets al een beetje kan, heeft veel potentie om te groeien. En ook die deelnemer in de training die zichzelf overschat, komt wel tot inzicht dat er nog een hoop te winnen is. Daarom is het goed het Dunning-Krugereffect enigszins te relativeren, maar bij het plannen van een training wel in het achterhoofd te houden.

Maar wat nu als je een training plant waarvan je denkt: die persoon zou daar echt naar toe moeten? Gedwongen naar een training is geen goede start en zet mensen niet in de leermodus. Er is een effectievere manier, namelijk door inzicht te geven in de lage mate van competentie. Dat kan door middel van een test volgens het onderzoek van Dunning & Kruger, maar de praktijk wijst uit dat het ook prima lukt met een stukje feedback. Iemand er op wijzen dat je vindt dat hij of zij veel aan deze training zal hebben, omdat je ziet dat er nog ruimte voor groei is, zet iemand aan het denken. Niet iedereen die denkt dat die iets kan is meteen een narcist zonder zelfinzicht. Zorg wel dat je feedback duidelijk is en je niet onbewust toch de indruk wekt dat het allemaal wel mee valt. Dat helpt deze persoon niet.